SORU VE CEVAPLARLA ÇOCUKLARDA EN ÇOK GÖRÜLEN GÖZ RAHATSIZLIKLARI
Yetişkinlerde görülen göz rahatsızlıklarının birçoğu çocuklarda da görülmekle birlikte en sık rastlananları doğuştan gözyaşı kanalı tıkanıklığı, konjenital (doğuştan) glokom ve katarakt, konjenital şaşılık, göz tümörleri, görme kusurları (miyop, hipermetrop, astigmat, göz enfeksiyonu…) Peki nedir bu hastalıklar? Ne gibi sonuçları olabilir? Belirtileri nelerdir, ne yapmak gerekir? Tüm bunları soru-cevap üzerinden giderek açıklamakta fayda var:
Gözyaşı kanalı tıkanıklığı Bebeklerde gözyaşı kanalı tıkanıklığı nedir? Yeni doğan bebeğin bir ya da her iki gözünde sürekli sulanma ve çapaklanma görülür ve bu durumda göz yaşı kanalı tıkalı olabileceği düşünülerek bir göz doktoruna başvurulmalıdır. Kanal tıkanıklığı enfeksiyon kontrolü altında masaj yapılarak ilk bir yaşına kadar açılabilir. Açılmazsa bir yaşından sonra narkoz verilip probla gözyaşı kanalı açılır. 18 aylıktan sonra prob ile tedavi şansı azalır. İleri yaşlarda ameliyatla sorun çözümlenebilir.
Doğuştan katarakt ve göz tansiyonu (glokom) nedir? Yenidoğanın göz bebeği beyaz ise hemen doktora başvurulmalıdır. Bu, sıklıkla kataraktın belirtisidir. Nadiren göz tümörünün veya konjenital vitrens persitant hiperplazi de bu görünüme sebep olabilir. Katarakt tedavisi en kısa zamanda yapılmalı ki göz görme tembelliği önlenebilsin. Yine göz tümörü erken tanı ile tedavi edilebilmektedir. Yenidoğanlarda önemli bir hastalık da glokomdur (göz tansiyonu yüksekliği). Başlangıçta bir belirti vermez, zamanla gözün irileşip büyüdüğü dikkati çeker. Ayrıca kişi ışıktan sakınır ve sulanma sıklıkla olur. Tedavisi erken yapılmalıdır. Yapılmazsa gözün saydam tabakası (kornea) beyazlaşır. Bu durum bebeğin görmesinin kaybolmasına neden olur. Tedavisi ameliyattır.
İlk 5 aydan sonraki şaşılık önemli Çocuklarda göz kayması (şaşılık) nedir? Şaşılık, gözün paralelliğinin bozulup kaymasıdır. Çocukların yaklaşık %4’ünde görülür. Şaşılık olduğunda bir göz düz bakarken diğer göz içe, dışa, yukarıya veya aşağıya doğru kayabilir. Bir gözde sürekli kayma olabileceği gibi zaman zaman farklı göz kayabilir. İlk aylarda burun kökü genişliği sebebiyle bebeklerde yalancı şaşılık görünümü ortaya çıkabilir. İlk dört ayda yine görme gelişirken gözlerin arayıcı hareketleri kısa süreli kaymalara sebep olabilir. Bu durumlar normal olmakla birlikte yine de bir göz hekiminin muayenesinden geçmesi önemlidir. İlk 5 aydan sonraki kaymalar önemlidir. Mutlaka göz hekimine gösterilmelidir. Ayrıca katarakt, göz tümörü, nörolojik hastalıklar, travmatik göz kası, sinir felçleri gözde kayma sebebidir. Göz kırma kusurları gözlerde kaymaya sebep olur.
Şaşılık nedenleri nelerdir? Göz kaslarındaki dengesizlikler bu kasları kontrol eden beyin merkezini etkileyen serebral palsi, down sendromu, hidrosefali gibi hastalıklar, gözdeki katarakt glokom ve göz tümörleri ile travmatik hasarlar gözlerin paralelliğini bozarak kaymaya neden olabilir. Gözlerde kırma kusuru göz kaymasına, göz tembelliğine neden olabilir. Tedavi, nedene yönelik olup gözlük kapama egzersiz ile yapılabilir. Cerrahi olarak müdahale, gerektiğinde yapılmalıdır.
Bebeklerde ve çocuklarda görme bozukluklarının belirtileri nelerdir? Bebekte işçe kayma varsa genellikle hipermetropi göz tembelliği birlikte görülür. Bebekler ve çocuklar yakından TV izliyorsa, kitaba ve deftere çok yaklaşıyorsa, gözlerini sürekli kırpıştırıyorsa, başına belli pozisyon vererek görmeye çalışıyorsa, gözlerini kısarak görmeye çalışıyorsa mutlaka bir göz hekimine muayene ettirilmelidir.
Göz tembelliği ve tedavisi Göz tembelliği nedir? Tedavisi var mıdır? Çocuklarda göz tembelliğinin nedenleri şunlardır: gözde kayma (şaşılık), kırma kusuru (iki göz arasında genellikle 2 derece üzeri fark), konjenital katarakt, göz kapağı düşüklüğü. Bu nedenlerde tembel gözde görme bulanık olmaktadır. Beyin bu bulanık gelen görüntüleri supreme etmekte ve net gelen gözün görüntülerine daha fazla itibar etmekte veya şaşılılıkta çift görüntüye neden olan gözde gelen görüntüyü yine supreme etmektedir. O gözde, görme hücreleri fonsiyonlarını (görme görevlerini) unutmaları sonucu göz tembelliği oluşur. Eğer gözde görme kusuru varsa tedavi olarak gözlük verilir, sağlam göz (tam gören göz) kapatılıp tembel göz çalıştırılır. Şaşılık varsa önce kayma düzeltilir, sonra tembel göz çalıştırılır. İlk 8-9 yaşlarına kadar göz tembelliğini yok etmek tedavi ile mümkünüdür. Daha sonraki yaşlarda tedavi zor veya olmamaktadır. Bebekler görebiliyor mu? Yenidoğan bebek de görebiliyor ancak görme erişkinlerin görme düzeyinde değildir. İlk 4 ay arayıcı görmeler olur, sonraları ise objeleri takip ederler.18 aylıkken görme, erişkinler seviyesine ulaşır.
Mahmut ECEL Göz Hastalıkları Uzmanı
Yorumlar
Yorum Yaz