SAD Seasonal Affective ( Disorder ( Mevsimsel Depresyon)
Kış mevsiminin gelmesiyle ortaya çıkan depresif halimiz ruhsal durumumuzu, uyku düzenimizi, iştah ve enerji düzeyimizi doğrudan etkilemektedir. Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu veya Mevsimsel Depresyon (Seasonal Affective Disorder-SAD) olarak tanımlanan bu durum basit bir ruh hâli değişikliği değil, dikkate alınması gereken bir hastalık hâlidir. Kışın güneş ışığının eksikliğinin ortaya çıkardığı Mevsimsel Depresyon, melatonin ve serotonin gibi hormonları etkilemesinin yanı sıra, günlük yaşamda da sıkça karşılaşılan sorunların kaynağını oluşturmaktadır. Kış mevsimi depresyonu olarak bilinen bu hastalığın özellikle kasım-şubat döneminde insanın gözbebeğine gelen güneş ışığı miktarının azalmasından kaynaklandığı ve beyindeki kimyasal hormonların normal çalışmasını etkilediği tıp araştırmacıları ve uzmanlar tarafından tespit edilmiştir.
Ne Gibi Semptomlarla Karşılaşırız? • Depresyon • Kronik kırgınlık • Anksiyete • Konsantre bozukluğu • Bağışıklık sistemin zayıflaması • Uyku problemleri • Bozuk diyet • Sosyal ilişkiler problemleri • Libido-seksüel arzunun azalması • Yeni mevsimin tetiklediği hormon sistemindeki değişmeler Bu semptomların yanı sıra ; çabuk öfkelenme, alınganlık ve asabiyet ,konsantrasyon sorunu ,sürekli yorgunluk ve enerji açığı, ani ruh hali değişiklikleri gibi semptomlarla da karşılaşmak mümkündür. ‘’Uzmanlar,her ne kadar SAD deneyimleyen hastaların çoğunda unipolar(tek uçlu) depresyon tanısı konulsa da yüzde 20 sinin bipolar(iki uçlu) mizaç bozukluğuna sahip oldukları ve manik/hipomanik ataklarının da bulunduğunu gözlemlemişlerdir.’’ Mevsimsel Depresyon’un nedeni kesin saptanamasada insanın fiziki hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve bitkin yapan melatonin hormonunu, güneş ışığının azalmasıyla daha çok üretmesine ve kış aylarıyla birlikte seretonin hormonunun vücutta daha az üretilmesine bağlıyorlar. Bu Hormanlar Nedir? Melatonin: Beyindeki epifiz bezi melatonin hormonu üretir. Hormon üretimi karanlık ortamlarda artmaktadır. Melatonin hormonu, insanın fiziki hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve bitkin yapan doğal bir sakinleştiricidir. Günlerin kısalması ve güneş ışığının azalması melatonin üretimini artırarak kişiyi daha az enerjik, yorgun ve isteksiz yapar. Bu da mevsimsel depresyona yol açabilir. Seratonin: Kış ayları ile birlikte vücuttaki seratonin üretiminin azalmasının mevsimsel depresyona sebep olabileceği öne sürülmektedir. Mevsimsel Depresyon Etkisini En Az Düzeye İndirmek İçin Neler Yapılmalı? Mevsimsel Depresyon (SAD) için en etkili tedavi yöntemi ilaçsız tedavilerdir. En etkili yöntem ışık terapileridir.
Birçok ışık terapisi yöntemi vardır. Bunlar; 1. Şafak Simülatörleri; Güneşin kademeli olarak yükselişini taklit eder. Genellikle şafak vaktinde uyuyor oluruz ve gün doğumunda uyanırız. Bu ışıklar oldukça etkililer. Çünkü erken sabah ışığı sinyalleri günün diğer zamanlarındaki sinyallerden çok daha güçlüdür. Şafak simülatürleri, başlı başına, masa lambanıza takabileceğiniz şekilde, saat alarmı cihazları veya küçük bilgisayar sistemleri olarak kullanılabilirler. 2. Işık Kutuları; Klinik çalışmalarda SAD için kullanılan standart ışık sistemleridir. Eğer kullanıma ihtiyacınız var ise genellikle her gün 30 ya da 60 dakikalık bir ışık kutusu kullanırsınız. Bazı sağlık kulüpleri, eğer satın almaya bütçeniz yetmiyorsa, bu kutuların önünde oturabileceğiniz ışık odaları hizmeti sunmaktadır. 3. Doğal Spektrum Işık Lambaları; SAD rahatsızlığına sahip bazı kişiler tam spektrumlu, en az 10.000lx yoğunluğa sahip lambalardan oldukça iyi sonuç aldıklarını söylüyor. Bu lambaların fiziksel ritmimizi ayarlamamıza yardım ettiği ve modumuzu yükselttiği de söyleniyor. Doğal spektrumlu ışık lambaları doğal gün ışığı spektrumu sağlıyor ve masa ya da yer lambalarında kolaylıkla kullanılabiliyor. Birçok geleneksel ışık kutusu üreticisi, tam-spektrumlu lambalar satıyor. Bu lambaları aynı zamanda aydınlatma mağazalarından ve sanatsal malzemeler satan dükkanlardan da bulabilirsiniz. 4. Mavi Dalga Teknolojisi; Yapılan araştırmalara göre mavi ışık, diğer ışık türleriyle kıyaslandığında, fiziksel ritmimizin değişmesinde, melatonin seviyelerimizin baskılanmasında ve sirkadiyen tepkimizi düzenlemede en önemli etkiyi taşıyor. ‘’Harvard Üniversitesi’ndeki araştırmacılar 6.5’ar saat mavi ışık ve parlak yeşil ışığa maruz kalmanın etkilerini kıyasladılar. Araştırma sonucunda mavi ışığa maruz kalanlarda melatonin salınımı yeşil ışığa maruz kalanlara göre neredeyse iki kat daha fazla baskılanmıştı.’’ Işık terapilerinin yanı sıra egzersiz yapmak depresyonla savaşta önemli yer tutmaktadır. Bağışıklık sistemini güçlendiren ve ruh halini düzenlemeye yardımcı olan egzersizin haftada 3 seans ve en az 30 dakika yapılması öneriliyor. Bir de bu aktiviteyi dışarıda yapmak, etkisini daha rahat göstermesi açısından önemlidir. D vitamini ve Omega 3 zengini besinler yemelisiniz! ‘’Uzmanlar, mevsimsel depresyon belirtilerini ortadan kaldırmak için özellikle Omega 3 ve D vitamini açısından zengin yiyeceklerin tüketilmesini öneriyor. Ruh halini düzenlemeye yardımcı yiyecekler arasında, meyve, sebze, bitter çikolata ve balık yer alıyor. Stres ve yorgunlukla savaşan yiyecekler aynı zamanda kış aylarında enerji seviyesini yükseltmeyi hedefliyor.’’ SAD Seasonal Affective ( Disorder ( Mevsimsel Depresyon Yapılan araştırmalara göre mavi ışık, diğer ışık türleriyle kıyaslandığında, fiziksel ritmimizin değişmesinde, melatonin seviyelerimizin baskılanmasında ve sirkadiyen tepkimizi düzenlemede en önemli etkiyi taşıyor.
Yorumlar
Yorum Yaz