“Oyun çocuğun en önemli işidir.”
Oyun evrensel bir dildir aslında hangi ülkede hangi dil ve ırka sahip olursak olalım çocukluk dönemi oyundan ibaret değil midir? Çocukluk döneminin en önemli ve etki bırakan izlerinin çoğu oyunların arasına gizlenmemiş midir? Bu yüzden çoğu zaman ebeveynlerin davranışlarında kendi sahip olamadıkları oyuncakları ya da çocukluk dönemlerinde istedikleri diğer objeleri çocuklarına alma eğilimini görürüz. Çocukluk döneminde neyden yoksun kaldıysa kendi çocuğunda en çok o yönde besleme arzusu oluşur istemsizce…
Ya da farklı bir değişle “Hiçbir şeyden yoksun kalmasın…” cümlesiyle oyuncaklarla dolup taşan çocuk odaları oluşuverir bir anda. Çocuklara alınan oyuncakla oynama süresi de paralel olarak kısalır, bu kadar çok oyuncak içerisinde. Sonuç olarak ise istemeden doyumsuz çocuklar çıkar karşımıza.
Çocuğun kısıtlı kelime dağarcığı, gelişmemiş soyut düşünme becerisi ile kendini (duygu ve düşüncelerini) özgürce ifade edebildiği tek alandır oyun. Çocuğun doğduğu andan itibaren oyun temel ihtiyaçları kadar önemlidir aslında onun hayatında.
“Oyun çocuğun en önemli işidir.”
- Maria Montessori
Oyun, Birleşmiş Milletler 1989 Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 31.1 maddesinde ‘OYUN OYNAMA HAKKI’ ile de desteklenmektedir. Oyun evreleri birçok gelişimci tarafından farklı yorumlansa da genel olarak baktığımızda 0-2 yaş aralığında ki çocuk için oyun, alıştırmalı oyundur; bazı hareketleri tekrar ederek, kendi bedeninin ve çevresinde ki nesnelerin işlevlerini öğrenir. 2-12 yaş aralığında ki çocuk, yaşadığı olayları, çevresindeki kişi, hayvan ve objeleri taklit ederek sembolik oyunlar oynar. 12 yaş civarında çocukların oyunlarının gerçeğe yakınlığı artmaya başlar. 12 yaş sonrasında ise oyunlar daha mantıklı ve sosyaldir. Oyun çocuk için ;
En doğal öğrenme ve keşfetme
* Duygu ve düşüncelerini yansıtma
* Kurgulama duygusunu geliştirme
* Problem çözme ve sorunlarla başa çıkma
* El becerileri ve kas sistemini geliştirme
* Sosyalleşme ve dış dünyayla olan etkileşim
* Empati ve sempati duygusu gelişimi
Gibi bir çok alanda destekler ve gelişimini sağlayacak önemli bir alandır.
Oyun için gerekli olan objeler ve oyuncaklar ve bunların seçimi ise bir hayli zor ve karmaşık bir süreç içerisine sokar aileleri fakat çocuk için önemli olan şey oyuncak değil oyunun kendisidir aslında. Çoğu aile popüler oyuncaklar, en son versiyon oyuncaklar, büyük oyuncak, pahalı oyuncak gibi kavramların arasında amacından uzaklaşarak çocuğun ihtiyacı dışında gereksiz alışveriş yapmaktadır. Oyuncak seçiminde çocuğun yaşı göz ardı edilmemelidir. 1 yaş civarı çocuklar renkli, farklı boyut ve şekillerde ki özellikle ses çıkartan oyuncaklar ile oynamaktan hoşlanır. 2 yaş için ise yeni edindiği becerisini kullanıp, geliştirebileceği lego tipi ve sök-tak oyuncakları tercih edilmelidir. Okul öncesi dönemde ise, yaratıcılığını destekleyen karmaşık ve problem çözme odaklı resim vb. oyunlara ilgi duymaktadır. Sonuç olarak bakarsak çocuklar, içinde bulunduğu yaş dönemine ait bilgi ve becerileri geliştirecek oyunlara ilgi duymaktadırlar. Çocuğun içinde bulunduğu yaş gurubu, çocuğun hem ne oynayacağını hem de nasıl oynayacağını belirlemektedir.
Çocukların oyun oynamaya başladığı an itibariyle ebevynlerin önemsemesi gereken şey, çocuğun kendini rahat ifade etiği ve doyum yaşadığı oyun ve oyuncaklar ile gelişimini, hayal gücünün desteklenmesi olmalıdır. Sonuç olarak mükemmel yapılmış lego, taşırmadan boyanmış resim, temiz ve dikkatli oynanmış oyun hamuru değil…
Ailelerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta ise; çocukların oyun saatlerini kendi dinlenme vakitleri olarak görmeden, çocuklarıyla birlikte geçirdikleri zamanı çocuklarının oyunlarına dâhil olarak etkin bir şekilde kullanmalarıdır. Çocukların istendik tüm davranışları oyunla birlikte etkili ve eğlenceli şekilde kazanabileceğinin farkında olunmalıdır.
En önemli nokta ise, çocukların yaşadıkları olayları, kendi içlerinde hissettikleri duygu ve düşünceleri, oyuncakları-oyunları aracılığı ile aktardığının farkında olarak, çocuklara hissettirmeden oyunları gözlemlenmelidir. Çocuk oyun yolu ile size her şeyi aktarabilir anlatabilir. Çocuklarınız ile oyun oynayın…
DEMET BAKIRCI
Yorumlar
Yorum Yaz