OKUMA ALIŞKANLIKLARI

• ERD
• ,
• 94 Kişi Görüntüledi

Zihin ve duyu organlarının birleşimiyle oluşan düşünsel bir etkinliktir okuma. Hayatın belirli dönemlerinde zorunluluk belirli dönemlerinde ise keyiftir bizler için. Bu alışkanlığın oluşmasında kişinin okuma eylemini bir gereksinim olarak algılaması ve düzenli bir biçimde gerçekleştirmesi durumu vardır. Çocuk yaşlarda kazanılmaya başlanan bu alışkanlık zorunluluğu kapsamaktan ziyade bu alışkanlığı bilinçli bir ey- leme dönüştürmeyi amaçlamalıdır insanlar için. Yaşadığımız mekânda biz istesek de istemesek de sahip olduğumuz düşünme yetimizle bilgiyi artık çok basit bir biçimde elde etmekteyiz. Elde edilen her bilgi ise pratiğe dönüş sağladığında ve yorum yapma yetisini insana kazandırdığında bir anlama sahip olacaktır. Harflerin birlikteliğiyle oluşan okuma değil, düşünce sınırlarını zorlayan okuma bizi yaşamda ileriye götürecek bir yardımcı olacaktır.

Okuma alışkanlığı nasıl elde edilir?

İLK ALIŞKANLIKLAR AİLE İLE …

Dünyada var olmaya başlamamızla birlikte bilgi, öğrenme, benimseme,kullanılan dil gibi birçok kazanımı kendi bünyemize katıyoruz iç güdüsel olarak. Artık yaşadığımız yer kendimizi ifade edebildiğimiz dille daha da anlamlı bir hâl almakta. Çocuk yaşlarda başlayan kitap okuma alışkanlığı ise okumanın nasıl olacağını öğrenmek kadar okumanın değerini de karşımıza çıkarıyor.

Biliyoruz ki çocukların ilk ve en önemli rol modelleri aileleridir. Bandura’nın Model Alma Yoluyla Öğrenme Kuramı’ndan da yola çıkarak aile herhangi bir durum karşısında nasıl bir tavır sergilerse çocuğun bu durumu öğrenme ve uygulama durumunun da o denli çabuk oluştuğunu görebiliriz. Kitap okuma alışkanlığına sahip bir ailenin bu alışkanlığı çocuğuna da aktarması bu alışkanlığa sahip olmayan bir aileden daha hızlı bir şekilde gerçekleşecektir. Bu aktarımı gerçekleştirebilmek adına neler yapılabilir kısaca göz atalım;

Bebeklik dönemi birey gelişiminde en önemli aşamadır aslında. Gelecek yaşantımızı oluşturacak birçok alışkanlık bu dönemde şekillenmektedir. Bebek için yapılacak her okuma onun gelecekte bu alışkanlığı edinmesinde ilk adım olacaktır.

Bebeğin yaşı büyüdükçe kavrama yetisini kazanması, kitapla olan teması yadsınamaz bir gerçekliktir. Bu sebeple bebeğin bireyselliğini kazanması için  çevresini keşfetmesine izin vermek en sağlıklı yol olacaktır.

Çocuğunuza özel zamanlar ayırarak seslendirme ve okuma saatleri gerçekleştirebilirsiniz. Her insan değer görmeyi sever,birlikte yapılan her aktivite geleceği şekillendirmede yardımcı olacaktır.

Gelişim dönemlerine uygun kitaplar seçmek birey açısından önemlidir. Çocuğun yaş grubu dışında okunacak kitaplar onun sıkılmasına ve ilgisizliğine yol açacaktır.

Oynanan sözcük oyunları çocuğun sözcük hazinesini  geliştirmesinde önemlidir. Akla ilk gelen sözcüklerle oluşturulacak bir hikâye bu oyunu keyifli bir hâle getirecektir.

Evde tüm fertlerin kolaylıkla ulaşabildiği bir kitaplık bulundurulmalıdır. Akla takılan durumlarda o ortamda bulunmak, kitap sayfalarını karıştırmak bile çocuğun herhangi bir durum karşısında danışacağı bir yer olduğunu öğrenmesini sağlayacaktır.

Gece uyumadan önce okunan masallar ve hikâyeler önemlidir. Hayal gücünün gelişmesi ve uykuya geçişin bir numaralı yardımcısıdır.

Bu alışkanlığın kazanılmasında aileye düşen rollerin neler olduğunu görsek de her şey maalesef burada sona ermiyor.

Okuma alışkanlığında bir diğer evimiz : Okulumuz

Artık çocuğumuz biraz daha büyüdü ve kendisini ifade edebileceği yeni bir ortamda hayatına devam etmekte. Ebeveynlerin yanına bir diğer sorumlu kişi olan öğretmen de bu hayata eklenerek okuma ve birçok alışkanlığın kazanılmasında çocuğa rol model olmakta.

Temel okuryazarlığı çocuğa aktarmanın ilk durağı olan öğretmenler , kitap okumanın bir  süreç  olduğunu  ve tüm yaşam serüveninde ihtiyacımız olan en önemli şeylerden biri olduğunu öğrencilere nasıl öğretmelidir diye bakarsak;

Başta öğretmenin öğrenciyi güdüleyici bir etkiye sahip olması gerekmektedir. Keyifle yapılmayacak her okuma aktivitesi çocuğun baştan bu kazanımdan uzaklaşmasına yol açacaktır.

Okul içerisinde oluşturulan kitaplıklar, başarı gösterilen her ders için çocuğun motivasyonunu geliştirecek türde bir kitap hediye edilmesi başlangıç için iyi bir adım olacaktır.

Okulun belli günleri kitap okuma saatleri düzenlenerek, okuma yarışmaları yapılarak çocukların hem okuma hızını arttıracak hem de keyif alacakları bir ortam oluşturup bu alışkanlığı kazandırmada yola devam edilebilir.

Veli-öğretmen iş birliği içinde kitap okuma alışkanlığı kazanmamış çocuklar için seminerler düzenlenerek çocuğun ilgisini çekecek ufak hikâyelerle onlar için bir başlangıç yapılabilir.

Kütüphanelere yapılacak ziyaretler çocuğun gelişimi açısından önemli bir yere sahiptir. Her tür kitap ve kaynağın bulunduğu bu ortamda bulunmak , çocuğun ilgisinin olduğu tek bir eserin var olması bile bu alışkanlığı kazanmada önemli bir yere sahip olacaktır.

Bireyin bu alışkanlığı edinmesinde merak önemli bir unsurdur. Kesin, katı bir tavırla öğrenciyi zorlayan kitap okuma ödevlerinin verilmesi öğrenciyi okumaya teşvik etmekten ziyade uzaklaştırıcı bir niteliğe bürünecektir. SABIRLI DAVRANMAK ÖNEMLİ.

Sınıf içi iletişimde arkadaşların birbirine etkisi önemlidir. Okunan kitapların değiş tokuş usulü okunması ilgiyi arttırıcı bir özelliğe sahiptir.

Yeni Dünya Ve Kitap Okuma

Gelişen ve değişen dünya düzeninde her alanda olduğu gibi okuduğumuz kitaplar ve bilgiye ulaşma biçimimiz de değişmiş durumda. Ama biçim değişse de istenilen şey bilgi değil midir? Çevresel etmenlerden olan TV-bilgisayarlar bir yandan bireyin okuma alışkanlığı kazanmasında anti destekleyici bir unsur olarak görünse de

okumaya teşvik edici bir yere sahip olma özelliklerini de korurlar. İhtiyaç kaynaklı oluşan her okuma bireyin bilişsel anlamda gelişimi için bir fayda olma özelliğine sahiptir. Ebeveynlerin teknolojik unsurları bir yandan çocuklarına kendi elleriyle emanet etmeleri bir yandan da yargılayıcı bir üslupla onları eleştirmeleri aslında gençlerin değil ailelerin bu konudaki eksikliklerini ortaya çıkarmaktadır. Eğer okumak için önemli olan sadece kâğıtlar değilse varsın çocuklar tabletlerle, bilgisayar- larla bu farkındalığı kazansın.

Benim için ise okuma alışkanlığını edinmek dokunduğum kitapların varlığıyla değer kazanıyor. Eğer hayatla bir derdiniz, hayatı sorgulayıcı bir yapınız varsa kesinlikle sayfaların kokusuyla ömrünüzü geçirmelisiniz.

 

Yasemin DOĞUİZİ

Rehber Öğretmen