OKUL ÇAĞINDA BESLENME BÜTÜN YAŞAMI ETKİLİYOR

• ERD
• ,
• 66 Kişi Görüntüledi

Yaşamın her döneminde sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için yeterli ve dengeli beslenmek temel koşul iken, büyüme ve gelişmenin hızlandığı, öğrenme ve kavrama işlevlerinin önem kazandığı okul çağında beslenmenin önemi daha da artmaktadır. Bu dönemde kazanılan beslenme alışkanlıklarının yetişkin döneme yansıyacağı unutulmamalı.

Okul çocuklarında enerji ve besin öğelerinin yetersiz alımı, büyümeve gelişmeyi ve okul başarısını olumsuz yönde etkiler. Diğer taraftan, dengesiz beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite obezite, kalp damar hastalıkları, kanser, diyabet gibi birçok kronik hastalığa zemin hazırlar. Bu dönemde kazanılan beslenme alışkanlıkları yetişkin döneme yansıyacağından, okul çağı çocukların beslenme durumları değerlendirilmeli, çocuklara yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırılmalıdır.

Kahvaltı Meselesi

Okul çocuklarının en önemli problemlerinden biri kahvaltı öğününün yapılmamasıdır. Kahvaltı, gece boyunca aç kalan vücut için önemli bir öğündür, bu yüzden “altın öğün” olarak adlandırılır. Kahvaltı yapmayan çocuklarda dikkat azalması, öğrenme yeteneğinde azalma gibi okul başarısını etkileyecek olumsuzluklar görülmektedir. Bu yüzden her çocuk sabah ihtiyacı olan enerji ve besin öğelerini içerecek şekilde kahvaltı yapmalıdır.

Süt, peynir  ve  yoğurt  çocukların güçlü kemiklere, dişlere ve kaslara sahip olmak için gerekli olan protein, kalsiyum ve D vitaminini sağlar. Bu gruptan günde 2-3 porsiyon tüketilmelidir.

Et, tavuk, balık, yumurta, kuru bak- lagiller güçlü kaslar ve  sağlıklı  kan için gerekli olan protein, demir, B vitaminleri ve bazı mineralleri sağlar. Bu besinlerden günde imkan dahilinde 2-3 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.

Ekmek, tahıl ve makarna B vitamini, demir, mineral ve posa içerir. Bunlar ayrıca iyi bir kompleks karbonhidrat kaynaklarıdırlar ve çocukların aktiviteleri için gereken enerjiyi sağlarlar. Bu grup besinlerden günde 6-9 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.

Sebzeler ve kompleks karbonhidratlar A vitamini, C vitamini, ve posa içerir. Ayrıca belirli miktarlarda B vitaminleri, potasyum, kalsiyum ve diğer mineralleri içerir. Günde 3-4 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.

Meyveler; çocukların cildi, göz ve diş eti sağlığı için gereken A ve C vitamini, potasyum ve diğer mineralleri ve posa da içerir. Çocuklar genellikle doğal şeker kaynağı olarak meyveleri severler. Günde 2-3 porsiyon meyve yemeleri önerilmektedir. Havuç, beyin metabolizmasını canlandırarak, hatırlama yeteneğini arttırır.

Örnek Beslenme Çantası Menüleri

Menü-1

Tam tahıllı ekmekle hazırlanmış sebzeli, tavuklu sandviç

1 ayran,1 dilim kek

Menü-2

Peynirli tost veya sandviç 1 ayran

Küçük salata veya söğüş Kuru meyve karışımı 

2-3 dilim börek (peynirli veya sebzeli olabilir)

Evde yapılmış az şekerli meyve kompostosu

Sütlaç ya da puding gibi sütlü bir tatlı

Menü-4

Ton balığı ve söğüşlerle hazırlanmış bir sandviç

Taze hazırlanmış meyve suyu Kurabiye

Çocuklarda Obezite Riski

Yapılan araştırmalar fast-food, cips, şekerli yiyecek ve içeceklerin tüketiminin hızla artması ve buna televizyon ve bilgisayar başında geçirilen hareketsiz saatlerin eklenmesi ile şişmanlığın okul çağı çocuklarımız için önemli bir sorun haline gelmeye başladığını göstermiştir. Bunların yanı sıra işin daha ciddi boyutları da var ne yazık ki! Bildiğiniz üzere obezite, ülkemizde giderek artan büyük bir sorun. Özellikle çocukluk çağı obezitesi. Henüz yaşları çok küçük olmasına karşın karaciğer yağlanması, insülin seviyesinin yüksek olması gibi çeşitli rahatsızlıkları artık yaş grubuna bakmaksızın çok sık oranda görebiliyoruz.

Çocuklarımızın daha sağlıklı, üretken ve başarılı olmalarında sağlıklı beslenmeleri kadar hareketli yaşam tarzının da çok önemli olduğu unutulmamalıdır.

Çocuğun bu dönemde düzenli olarak yaptığı spor etkinlikleri, sağlıklı fizik yapının gelişmesini sağlarken ileriki dönemde, sağlıklı beslenme ile birlikte birçok kronik hastalığın oluşma riskini de azaltmaktadır.

Egzersize yaşamın erken dönemlerinde başlanmanın kemik kütlesi kazanımında daha etkin olduğu bilinmektedir, bu nedenle kreş ve ilkokullardaki oyunlar ve spor aktiviteler desteklenmelidir. Yüzme, yürüyüş, tenis, voleybol, futbol, basketbol, hentbol yapabilecekleri ve sevebilecekleri aktivite türleridir.

BİR GÜN İÇİN ÖNERİ

Kahvaltı :

Bir su bardağı süt veya meyve suyu (taze, evde yapılmış)

2 dilim peynir ya da bir yumurta

1 tatlı kaşığı tereyağı ya da 5 adet zeytin

3 tatlı kaşığı bal, reçel ya da pekmez

2 dilim (orta büyüklükte) ekmek

Ara Öğün :

10 adet badem + 2-3 adet kuru meyve

Öğle:

4 tepeleme yemek kaşığı nohut

6 tepeleme yemek kaşığı bulgur pilavı

1 kase cacık

1 kase salata

İkindi :

1 ayran

1 dilim kek ya da poğaça

Akşam :

2-3 köfte kadar ızgara et veya tavuk veya balık

6 tepeleme yemek kaşığı zeytinyağlı sebze yemeği

1. çay bardağı yoğurt
2. dilim orta büyüklükte ekmek

Yemekten sonra :

1 orta boy meyve 7-8 adet fındık

Uyumadan önce 1 bardak süt

Özge Akar Özyaman

Diyetisyen