Çocuklarda Yabancı Dil Edinimi
‘’Dil; insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabii bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimai bir müessese’’dir (Muharrem Ergin).
Günümüzde basın yayın organlarında, sosyal medya kanallarında çok dilli bebeklerle ilgili çok sayıda haberler dönüp dolaşmakta. Durum böyle olunca ebeveynlerin kafalarında soru işaretleri de bir hayli fazla.Bir kısım dil bilimciler bebeklere küçük yaşta dil öğretmenin zararlarından bahsederken diğer bir kısmı ise bunun yararlı olabileceğini savunuyor. Dilerseniz konunun detaylarını birlikte inceleyelim. Öncelikle çift dillilik (bilingualism) nedir? Nasıl kazanılır? Bilingual olmak çocuğun aynı anda ve aynı oranda iki dile maruz kalması neticesinde her iki dilde de kendini ifade edebilmesi anlamını taşıyan bir kavramdır. Özellikle ebeveynleri farklı milletlerden olan ya da yurtdışında doğup orada okuyan ve aynı anda iki dil edinen çocuklar buna örnektir.Bu senaryoda çocuk doğumu itibariyle çift dile maruz bırakılarak dili aslında öğrenmez, kendiliğinden edinir. Bu aşama için ilk koşul çocuğu ile iletişimde olan ebeveynlerin tutarlı olmasıdır. Bu kişi veya kişilerin hep aynı dili kullanması, bir o dilden bir bu dilden konuşmaması oldukça önemlidir. Örneğin; anne sadece İngilizce iletişim kurarken babanın sadece Türkçeyi tercih etmesi gerekmektedir. Tutarlı olunan durumlarda, çocuk aynı anda iki dil edinimi gerçekleştirirken, tutarsız davranılan durumlarda, soyut yetisi gelişmemiş çocuğun kafayı karışabilir, iletişim problemleri yaşayabilir ve bunu takiben sinirli, hırçın davranışlar sergileyebilir. İletişimde bizleri model alan çocuklara bir dil edindirelim derken kendimizi rahat ifade edemeyeceğimiz dili seçersek bu durum çocuğun kendini ifade etmesinde zorlanmasına sebep olabilir.
Peki çocukların yeni bir dil edinmesini, iki ya da çok dilli olmasını nasıl sağlarız? Hangi metodlar işimize yarar? Süreç nasıl ilerler? İmkansızmış gibi gelebilir ama dil uzmanlarına göre çocuk birkaç hafta içinde yeni bir basit iletişim kurmayı, birkaç yılda ise o dilde ayrıntılı şekilde ilerlemeyi sağlayabilir. Elbette ki süreç bireysel farklılıklara ve çocuğun hazır bulunuşluk haline göre değişiklik gösterecektir. Amerikan dilbilimci Noam Chomsky ‘’ Kimse dil kurallarının doğuştan geldiğini iddia etmiyor. Durum bu değil, ancak dil yetisinin çok önemli bir genetik bileşeni bulunuyor. Eğer böyle olmasaydı, çocukların dil öğrenmesi bir mucize olurdu.’’ der. Çocuğun dil ediniminde kendine güvenini sağlamak bana göre yapacağımız ilk iş olmalıdır. Sonrasında ise çocuğun dikkatini çekmeli, merak uyandırmalıyız. Bu noktada oyun terapisi, uygun sitelerden faydalanma, smart boards kullanımı, interactive white boards kullanımı ve ilgili aplikasyonları önerebilirim. Çocuklara gerekli düzenlemelerle rehberlik yapmak ise bir diğer önemli husus. Amaçlanan davranışları ortaya çıkarmak için gerekli olanakları ve ortamı sağlamakla bereber geri bildirim-düzeltme sağlayarak çocukların gelişmelerini yakından takip etmeliyiz. Çocuğun keyif almasını sağlayabilmek adına olumlu pekiştirmeler kullanarak gözlerindeki o güzel heyecana tanıklık edebiliriz. Gelelim en önemli detaya, transfer ve kalıcılığı sağlamak için öğrendiğimiz her bilgiyi, kuralı, kelimeyi gerçek yaşamla ilişki kurarak kullanabilmesi adına ona uygun uygulama ortamı yaratmalıyız. Son yıllarda İngilizcenin kreş ve anaokullarında uygulamalı şekillerde yürütülüyor olmasının anne-babalara büyük kolaylık sağladığını söyleyebiliriz. Hatta akran gruplarındaki ve sınıf ortamlarındaki sosyalleşme süreçleri onlara ebeveynleriyle geçirdikleri anlardan daha fazla keyif verecektir. Yukarıda verdiğimiz bilgiler gösteriyor ki, bilingual olma yolunda olan çocukların bilişsel ve sosyal zekaları geliştiği gibi küresel iş dünyasına hazırlanma süreçlerinin yapı taşları da oluşmaktadır. Doğuştan dili kullanmaya ve konuşmaya hazır olarak dünyaya gelen bebeklere gerekli ortamlar sağlandığı takdirde iki dilli(bilingual) ya da çok dilli(multilingual) olma özelliği sağlanmış olunucaktır. Her türlü konuşma kabiliyet ve organlarına sahip olan çocuklarımızı mümkün olduğunca yabancı bir dile maruz bırakmalı, çocuğun yanında hep o dili kullanarak taklit yoluyla edinmesini sağlayıp konuşma yeteneğini ortaya çıkarmalıyız. Globalleşen dünyaya ayak uydurmak, iyi bir iş bulmak, kariyer hedeflerine kolaylıkla ulaşmak adına en değerli varlıklarımıza bu konuda gereken hassasiyeti vermenizi hatırlatır, keyifli günler dilerim.
Yağmur ALTUNTAŞ İngilizce Öğretmen
Yorumlar
Yorum Yaz